•••

Het is waarschijnlijk de grootste vraag van de mensheid: Wie ben ik? Alle volken, religies en filosofen hebben geprobeerd een antwoord te formuleren. Descartes stelde: ‘Ik denk dus ik besta’. Het Afrikaanse Ubuntu zegt: ‘Ik ben omdat wij zijn’. Wetenschap is gefundeerd op materialisme en zegt dat ‘ik’ feitelijk niet bestaat en een functie van de hersenen is. Volgens de wetenschap leven we in een schijnwereld die slechts beheerst wordt door energiestromen. Wat we zien is niet echt.

Er is een groeiende groep filosofen en ‘oud-materialistische’ wetenschappers die afscheid neemt van dit denken en ervan overtuigd is dat alles geest is en dat het materiële slechts een uitdrukking van de geest is. Dat klinkt allemaal abstract maar wat betekent dit nu voor ons. Zijn we slechts een product van onze hersenen en beseffen we nauwelijks wat er gebeurt of zijn we onderdeel van een geest die onszelf overstijgt?

Wie ben ik dan? Mijn lichaam? Nee, ik heb een pacemaker omdat mijn hart het niet altijd alleen af kan maar ik ben nog steeds mijzelf. Ben ik mijn ziekte? Nee, ik heb weliswaar een aantal ernstige ziektes gehad maar ben nog steeds mijzelf. Ben ik mijn genen? Nee, zelfs als ik deel zou zijn van een eeneiige identieke tweeling, met dezelfde genen, ben ik nog steeds mijzelf en daarmee te onderscheiden. Bepaalt mijn naam mijn identiteit? Wat betekent ervaring voor mijn identiteit?

Heel veel omstandigheden en ervaringen bepalen niet of in beperkte mate wie mijn ‘ik’ of ‘zelf’ is. Inmiddels ben ik 65 jaar en merk ik dat ik lichamelijk niet meer kan wat ik vroeger wel kon. In mijn geest ken ik geen gevoel van leeftijd. Mogelijk heb ik wat wijsheid opgedaan. In 2013 werd ik geconfronteerd met een onaangenaam incident bij mijn werkgever. Hoewel het inhoudelijk werd opgelost, heb ik uiteindelijk besloten dat ik daar niet verder wilde. Bij mijn afscheidsspeech in 2014 heb ik een preek van Henri Nouwen aangehaald. (In 1992 preekte Henri Nouwen driemaal in de Chrystal Cathedral over het thema ‘Being the Beloved’. Deze serie is nog steeds te vinden op YouTube).

– Ik ben niet wat ik doe.

– Ik ben niet wat mensen zeggen dat ik ben.

– Ik ben niet wat ik heb.

– Ik ben een geliefd kind van God.

Deze speech maakte indruk. Nog steeds refereren mensen die erbij waren eraan. Jezus zegt in Johannes 17 dat wij in hem zijn en dat hij in God is. Paulus stelt dat wij in God leven en bewegen. Kortom onze identiteit is in Christus. Dit betekent niet dat er geen moeite en verdriet in ons leven is of zal zijn. Het betekent wel dat je niet alleen bent in al je moeiten.

Dan begrijp ik opeens waarom we spreken over de blijde boodschap. Als mijn geest met Gods geest verbonden is, zijn al onze geesten in hem verbonden. Ik kan alleen bestaan door jou en door Christus. Zelfs in lijden. Ook begrijp ik wat Dennis bedoelt wanneer hij zegt: ‘hij/zij is niet dood maar aan de andere kant van de eeuwigheid’.

Herman Finkers maakte een fantastisch lied: ‘Daarboven in de hemel’. Hier het refrein:

‘Dus daarboven in de hemel zien wij elkander weer,

daar drinken wij een glaasje met Onze Lieve Heer.

Ook hij die nooit geloofde, heft daar met ons het glas

en kan maar niet geloven dat hij ooit op aarde was.’