•••

Waarschijnlijk is het niet uniek dat ik ben opgevoed met het idee dat er “gelovigen” en “ongelovigen” zijn. Wij zaten aan de goede kant, want wij waren gelovig. Dat kon je grofweg zien doordat gelovigen naar de kerk gingen en ongelovigen niet. Toen we naar een andere kerk gingen, was de vraag of we nog wel bij de goede (of nog enger: bij de ware) gelovigen hoorden. Dat was best een ding. Ligt het aan mij of heb jij dat ook? Ik bemerk dat in mijn denken deze zwart-wit gedachte niet meer werkt.

Onlangs was ik in een diep gesprek met een collega. In eerdere gesprekken had hij mij wel eens te kennen gegeven ongelovig te zijn. In dit gesprek gaf hij aan stellig te geloven in een bepaalde strategie voor ons bedrijf. Het was een pittig gesprek. En ineens resoneerde dat woord ‘geloof’ bij mij. En ik zei tegen hem: “Maar jij gelooft toch helemaal niet?” Waarop een mooi gesprek ontstond. Wat me verwonderde is dat hij – en velen met hem – zich heeft laten wegzetten als ongelovig. De werkelijkheid is dat hij weldegelijk een wereldbeeld heeft en ook een idee waar het om draait in het leven. In zekere zin heeft hij zijn eigen geloof ontwikkeld met elementen die ik onderschrijf, en waar ik soms ook verwonderd over ben. En zo pratend bleken we meer op één lijn te zitten dan de simpele tegenstelling “gelovig” of “ongelovig”. Sinds die tijd hebben we een open gesprek over waar we in geloven en wat dat betekent voor ons dagelijks handelen. En we leren van elkaar.

Waarom deel ik dit met jullie? De manier waarop wij zijn gaan denken, namelijk in tegenstellingen, belemmert ons zo maar in de communicatie met anderen. Je bent of creationist (gelooft in de schepping) of evolutionist (gelooft in de evolutietheorie). Je bent voor of tegen kinderdoop, abortus, euthanasie. Je bent christen of boeddhist, maar nooit beide. En noem alle onderwerpen maar op. En het onderscheid van wel of niet “naar de kerk gaan” als criterium voor gelovig zijn, gaat inmiddels ook niet meer op.

De werkelijkheid is dat we allemaal op één wereld leven en alles op die wereld is één. Tegenstellingen zijn in de regel door mensen bedacht en vaak niet constructief, maar vooral – bewust of onbewust – bedoeld om je vast te houden in een standpunt of bij een organisatie. Er is vaak geen tegenstelling. Evolutie sluit de schepping niet uit en niemand is ongelovig. Het leven is niet zwart-wit, maar in de regel er tussenin en in veel gevallen heeft het zelfs kleur!

Is dan alles waar? Nou, dat is nu een mooi onderwerp om eens een gesprek over te voeren met je “ongelovige” collega.