Phineas F. Bresee wordt gezien als de oprichter van de Kerk van de Nazarener en haar naam komt van een vriend van hem. Bresee was een predikant in de Methodistische kerk in het begin van het 19de eeuw. Toen die tijd was de Methodistische kerk bezig Los Angeles te verlaten. Bresee wilde een kerk beginnen voor gebroken mensen die werden achtergelaten en zijn vriend stelde de naam ‘Kerk van de Nazarener’ voor.
Waarom? In Johannes 1 lezen we een verhaal van een ontmoeting van Jezus en Filippus. Vervolgens gaat Filippus naar zijn vriend Natanaël en zegt dat hij ook die Jezus moet ontmoeten want het is de messias. Natanaël vraagt naar waar hij dan vandaan komt. Filippus verteld dat hij uit Nazaret komt waarop Natanaël zegt: “Kan daar, uit Nazaret, iets goeds vandaan komen?”
Bresee en zijn vriend besloten dat ze een soort kerk wilden zijn die zich vooral richt op degene waar niemand van dacht dat er ook maar iets goeds vandaan zou kunnen komen. Dat ze een kerk willen zijn die zo optimistisch is over Gods genade en vermogen om verandering te brengen in de levens van gebroken mensen in een duistere wereld.
Dus wij noemen ons de kerk van degenen waar niemand van dacht dat er ook maar iets goeds vandaan zou kunnen komen omdat ze toch zo gebroken zijn maar die zich in alles afhankelijk weten van Gods genade – de Kerk van de Nazarener.
Wij zijn een verzameling van mensen die geloven dat het gebroken karakter van deze wereld nooit het laatste woord zal hebben in de levens van mensen. Zo lezen we dan ook de bijbel. De meest basale uitleg van het verhaal van de bijbel is dit: het begint met chaos. In het midden is Jezus. En de allerlaatste woorden van de bijbel zijn deze: “De genade van onze Heer Jezus zij met u allen” (Openbaring 22:21, NBV21). Het is dit verhaal dat wij leven. Het begon misschien met chaos. Er is dit gebroken karakter van de wereld. Te midden van alles volgen we Jezus. En genade heeft altijd het laatste woord!
Geloven is altijd ontdekken en ruimte maken voor verandering op onze reis in leven en geloof. Paulus schrijft dat iedereen die zich verbonden weet met Jezus een nieuwe schepping is (2 Korintiërs 5:17). Het is niet dat we nieuwe schepping misschien zullen worden als we alle regels volgen en niets verkeerd doen. Als we onderweg met Jezus zijn, zijn we ook nieuwe schepping. Wij streven dus ernaar om te leven volgens wie we al zijn. We stellen ons constant een betere wereld voor en gaan het avontuur aan deze samen te creëren omdat we God liefhebben, anderen liefhebben, onszelf liefhebben en de schepping liefhebben.
Gemeente zijn is dan ook de plaats waar we dat kunnen oefenen. We zijn dus geen perfecte mensen maar juist een verzameling van mensen die elkaar nodig hebben. We geloven in het goddelijke vermogen van relatie. Zo benaderen we dan ook de meeste theologische aspecten. Hierin is de leer van John Wesley heel belangrijk voor ons. We noemen onze Wesleyaanse theologie een relationele theologie. Onze benadering is niet wettisch maar relationeel. Boven alles verlangt God naar relatie met de mens. Hij is continue bezig de mensheid naar zich toe te trekken.
Daarmee bewegen we binnen de Protestants evangelische opwekkingsbeweging. Dat is een hele theologische mond vol en velen geven het als volgt weer: “De Kerk van de Nazarener bevindt zich ergens in het midden tussen de traditionele kerken enerzijds en de Pinkster- en Volle Evangeliegroepen, samen met de evangelische kerken anderzijds.” Dat is echter geen juiste weergave van de werkelijkheid.
De Kerk van de Nazarener vertoont trekken van beide kanten en probeert eigenschappen vanuit beide richtingen te verenigen. Wij zoeken naar balans tussen vrijheid en orde, emoties en ratio, nuchterheid en extase, theologie en ervaring, vrijheid en werking van de Geest met verstand.
In ons gehele kerk-zijn, in onze diensten en pastoraal werk gaan wij ervan uit dat God de mens die dat wil, wonderbaarlijk veranderen kan. De vrucht van de Geest – liefde – is voor ons het enige overtuigende teken van een waarachtig geestelijk hart en leven.
De visie van de ware godsdienst als liefde (voor God, jezelf, de medemens en de schepping), is voor ons een algemeen principe. Wij zien het ene grote gebod (liefde) als norm voor alle tijden, situaties en mensen, en we willen onze leden ertoe brengen om zich in al hun levenssituaties hierdoor te laten leiden. Met John Wesley zeggen ook wij: “Heiliging is liefde uit een rein hart.”
Voorafgaande aan de oprichting van de kerk, begonnen in verschillende delen van Amerika, heel spontaan, zich groepen te vormen die levensheiliging predikten en praktisch wilden maken. Op dit punt was namelijk een leemte ontstaan in de gevestigde kerken. In het begin wisten geen van deze groepen van het bestaan van elkaar af. Toen zij echter in contact met elkaar kwamen, ontdekten zij dat zij één waren in leer en verkondiging en één in dezelfde Geest. Zij zagen in dat zij hun hulpmiddelen konden samenbrengen onder een hoofd, teneinde het evangelie van volkomen verlossing uit te kunnen dragen tot de einden der aarde.
Ds. Phineas F. Bresee wordt gezien als degene die de Kerk van de Nazarener heeft gesticht, daarbij bijgestaan door de arts en lekenprediker dr. J.P. Widney. Lees hier meer over het ontstaan van de Kerk van de Nazarener.
In 1967 werd de Kerk van de Nazarener officieel in Nederland georganiseerd door zendeling Dr. Jerald D. Johnson (1927-2020) en Ds. Cor Holleman (1928-2001) werd voorganger van de eerste Kerk van de Nazarener in Haarlem. Hier vind je meer info over de Kerk van de Nazarener in Nederland.