In deel één hebben we de kwestie besproken of de kerk kleine kracht heeft en zich aan de rand van de samenleving bevindt. We hebben gezien dat mensen kerk en God beschouwen als genadeloos. De zin waarmee we eindigden was: Eigenlijk is dit wel heel bijzonder. De bijbel schetst een heel ander beeld van God en de wijze waarop Hij met mensen om wil gaan.
Het verhaal van Jozef is een mooi voorbeeld. Jozef wordt uitgekozen. Niet voor macht maar voor redding. Dat moest hij eerst wel leren. Als kind werd hij voorgetrokken door zijn vader. Zijn dromen suggereren hem dat hij wel heel bijzonder is. Hij laat zich daar ook op voorstaan. Jozef is arrogant, zeker naar zijn broers. Die arrogantie wordt afgestraft en hij wordt als slaaf verkocht. Daar leert hij dienen, maar nog niet voldoende. Het gaat hem heel goed en hij denkt dat hij nagenoeg onaantastbaar is. Dan gaat het weer mis. Na jaren gevangenis heeft hij geleerd te dienen en heeft hij zijn zelfgenoegzaamheid afgelegd. Dan komt hij in de positie om de redding te zijn voor zijn familie en de toenmalige wereld. Niet als machthebber maar als dienaar. Hij heeft geleerd in afhankelijkheid van God te leven.
Jezus is natuurlijk het beste voorbeeld. Ook Hij heeft, volgens de Brief aan de Hebreeën, de nederigheid moeten leren. Hij werd uitgekozen door een stem uit de hemel. In tegenstelling tot het toenmalige denken bleek de Messias geen vorst te zijn met de macht en kracht van wapens en paarden. Zijn uitverkoren-zijn betekende lijden en dienen. Pas toen zijn discipelen dat gingen begrijpen, betekende dat voor hen hetzelfde. Jezus noemde zijn discipelen toen Zijn vrienden. Zij gingen de weg van Jezus.
In Jezus werd God en Zijn ongelofelijke en ongelimiteerde liefde voor de mens, zichtbaar. Door de Heilige Geest wordt diezelfde liefde van God, door Jezus zichtbaar in mensen. Wij geloven dat de Heilige Geest in ieder mens aanwezig is, zelfs als iemand dat niet herkent of zelfs ontkent. Dat noemen wij ‘voorafgaande genade’. Uiteindelijk moet ieder mens daar iets mee.
Het kan korter of langer duren maar uiteindelijk zoekt iedereen naar zingeving. Zo gaat een ieder zijn weg. De atheïst, de agnost, de gelovige, de rijke en arme, de zieke en gezonde, de sterke en zwakke. De Geest leidt – of beter begeleidt – iedereen op die weg. Christenen zijn vaak heel resoluut als het gaat om hoe het precies hoort. Wat je allemaal exact moet geloven. Wat waar en niet waar is. Wat mag en wat niet mag. Het verkeerde beeld van Jezus is snel gemaakt. Zou God daarom verboden hebben te knielen voor zelfgemaakte beelden van Hem?
Toen Jezus was opgestaan, herkenden de mensen Hem niet. Pas nadat ze Hem hoorden praten of zagen handelen, kwam de herkenning. Dus daar draait het om. Jezus stelde dat iemand die een dorstige water geeft bij Hem hoort. Iemand die alleen zegt ‘Heer’ en zich niets van de ander aantrekt, zegt Hij niet te kennen.
Betekent dit niet dat allen die zijn als Jezus, of ze nu christen zijn in onze definitie of niet, de echte kerk zijn? Mensen die Hem volgen in woord en daad. Mensen die meegaan met de zoekers van deze tijd en hen helpen te vinden. Mensen zonder oordeel maar met liefde voor anderen. Misschien een nog veel indringender vraag: kun je voor een ander bepalen hoe Jezus er voor hem zou moeten uitzien?
De mensen van de Weg, de volgers van Jezus, waren met weinigen en leefden in een uithoek van het grote Romeinse rijk. In termen van macht was er al helemaal geen kracht. Maar door in de Geest mee te gaan met anderen bleek deze kleine groep mensen een stroom die de hele wereld bracht naar een nieuw Koninkrijk. Het Koninkrijk dat begon met de komst van Jezus.
Dus staat de kerk aan de rand van de samenleving? Ja, als je kijkt naar het instituut. Heeft de kerk kleine kracht? Wanneer je de kerk ziet als alle mensen die laten zien dat ze bij Jezus horen volgens de definitie van Jezus, dan is de kerk vol van kracht en energie. Dan staat de kerk in het midden van de nieuwe samenleving: Het Koninkrijk van God. Dus dat is onze kracht, positief en vol vreugde, meer en meer op Jezus te gaan lijken. Grote kracht! Daar is iedereen welkom! Daar wil iedereen graag bij horen.