Enige tijd geleden vroeg een mede-gemeentelid me of ik het antwoord weet op de vraag: Wie is God? Mijn instinctieve reactie was: God is liefde. Zijn reactie was dat dit niet aangeeft wie God is maar wat God is.Deze opmerking is in mijn achterhoofd blijven spelen en komt regelmatig naar voren. Vandaar deze poging om een antwoord te formuleren.

De Bijbel geeft een aantal antwoorden op de vraag wie God is. We lezen dat God liefde is en dat God geest is. (Overigens niet ‘een geest’).Op de vraag van Mozes wat hij tegen de mensen moet zeggen als ze vragen wie hem gestuurd heeft, antwoordt Hij: ‘Ik ben’ of beter “Jahweh”.Een naam die niet te vertalen blijkt en ook niet helemaal duidelijk is. Er circuleren veel vertalingen en interpretaties zoals ‘Ik ben die Ik ben’, ‘Ik ben die zal zijn’, ‘Ik ben die kan zijn’ en nog veel meer.Dat geeft niet echt duidelijkheid in de formulering van het antwoord.

Overigens suggereert de vraag dat we wel precies weten wie een mens is. Daar valt op af te dingen. Een gevangen genomen militair mag op de vraag ‘wie ben je’ alleen zijn of haar naam, rang en registratienummer noemen. Geen antwoord dat veel inzicht geeft.Als iemand aan mij vraagt wie ik ben, kan ik zeggen: “Ik ben Rik, de zoon van Job en Ans, de man van Henny en vader etc.” Waarop iemand kan reageren “Oh, Job van Marius”. Zo lijkt je plaats in de stamboom te bepalen wie je bent. Ken je me zo?

Filosofen worstelen al eeuwen met de vraag wie een mens is.Een groot aantal biologen met in hun kielzog managementgoeroes en hersenonderzoekers stellen dat mensen geen vrije wil hebben en slechts gestuurd worden door chemische processen in hun lichaam. Is de wie-vraag dan te beantwoorden? Een mens wordt van wie tot wat.

Psychologen weten dat mensen geen zuiver beeld van zichzelf hebben. Ook weten ze dat anderen dat niet hebben. Het beeld dat mensen van iemand hebben, wordt opgebouwd uit woord en gedrag en dat wordt door iedereen anders ervaren. Toch weten we ook dat we slechts bestaan in de relatie met anderen.Filosofen buigen zich over de vraag of iemand die geheel afgescheiden leeft, zonder enig contact met anderen, eigenlijk wel bestaat. Dit denken wordt samengevat in de vraag of er wel geluid is wanneer een boom op een onbewoond eiland omvalt. We weten ook dat eenzame opsluiting veelal leidt tot verlies van identiteit.

Een ander antwoord op ‘wie ben je’ is het aangeven van de functie die je bekleedt of hebt bekleed. Of misschien wijs je wel op je auto of wat de reacties zijn op je Facebook, Instagram of LinkedIn profiel.

Wijlen Henri Nouwen gaf in een zeer beroemde preek een mooie beschrijving:

Ik ben niet wat ik doe.

Ik ben niet wat ik heb.

Ik ben niet wat anderen van mij zeggen. 

Maar ik ben een kind van God. 

De vraag ‘wie ben je’ wordt beantwoord in termen van de relatie met God.De Bijbel beschrijft God en Jezus ook als relatie. “Wie mij ziet, heeft de Vader gezien”. Jezus zegt tegen zijn volgelingen: “Ik ben met je”.In het gebed van Jezus in Johannes 17:20-21 zegt Hij: “En ik bid niet alleen voor dezen, maar ook voor hen, die door hun woord in mij geloven, opdat zij allen één zijn, gelijk Gij, Vader, in Mij en Ik in U, dat ook zij in Ons zijn”.

Het antwoord op de vraag ‘wie’ is dus ‘relatie’. God is met je.God gaat samen met mij op pad. Wij geloven dat Hij samenwerkt met mensen, dat Hij het goede wil voor mensen en dat Hij meelijdt met mensen.Dus net als de mens is God relationeel. Een zuivere relatie kent slechts liefde. Waar wij regelmatig falen is God geheel zuiver. Daarom is liefde geen karaktereigenschap of een attribuut van God. Liefde is het wezen van God. Dat heeft verregaande consequenties. God bepaalt niet wat je moet doen. Thomas Jay Oord noemt dat ‘uncontrolling love’. Zijn wezen maakt het niet mogelijk om dingen te verbieden, om je te dwingen maar Hij helpt je om jouw weg te gaan.

Daarom is God Liefde!

In die liefde mag ik leven want God is met mij.