•••

Gelukkig begint Jezus bij het begin. ‘Het koninkrijk van God is hier,’ zegt hij, ‘het is open en bereikbaar, dus zorg dat je erbij bent!’ En dan, omdat het blijkbaar de juiste volgorde is, deelt hij eerst op zijn gemak cadeaus uit. De weg met God begint namelijk altijd met ontvangen. Zijn cadeau aan jou is als een lucifer en nu brand je als een lamp. Je hoeft alleen nog maar je licht te láten schijnen. Het kan niet misgaan, het is simpel, maar als je denkt dat het makkelijk is dan heb je je vergist. Er is namelijk maar één vorm van goedheid in de realiteit van God en dat is de pure vorm. In het koninkrijk van God regeert een Vader die zon en regen geeft voor iedereen, zodat iedereen kan groeien. En als je in Gods realiteit leeft als Zijn kind, dan zal je net zo leren liefhebben als Hij. Je zult geven van wat je hebt ontvangen, lijden in Zijn zorgende armen, en je gezicht steeds opnieuw richten naar het licht van jouw God, die altijd goed is voor jou. Zijn liefde kiest voor vrijheid boven controle. Je hoeft je geen zorgen te maken om fysieke veiligheid, geen kritische houding te hebben en jezelf niet op te dringen. Maar je mag vragen, zoeken, en aankloppen, God vertrouwen en de ander vrijlaten. Wat een ongelofelijk fascinerende realiteit om in te leven, wat een aantrekkelijk koninkrijk!

Misschien vergaat het jou anders, maar ik ben tijdens het luisteren naar deze preek van Jezus steeds enthousiaster geworden. Hij is echt de meester van Licht en weet de schaduwen feilloos te schilderen zodat ik het nog beter kan zien. En nu hij klaar is met beschrijven hoe een leven in de realiteit van onze goede God eruitziet, werkt hij toe naar een einde. Dat einde is natuurlijk nog maar het begin, want wij weten dat hij nog een heel verhaal zou leven met hoogte- en dieptepunten en één ultiem dieptepunt. De woorden van zijn preek ebben weg, maar juist dan komt het erop aan. Jezus heeft de lat hoog gelegd voor zichzelf. Hij kwam niet alleen om ons te vertéllen welke trein de juiste was, maar hij kwam het laten zien. En hij vraagt ons of we klaar zijn voor net zo’n hartverscheurend en bevrijdend avontuur.

Mijn hart zegt ja, maar mijn hoofd heeft nog veel vragen. Dan begint Jezus over poorten en wegen. Er is blijkbaar een smalle poort, met een smalle weg, en er is een brede poort, met een brede weg. ‘Ga door de smalle poort,’ zegt hij. Dat is dus de goede. ‘Kijk ook uit wie je volgt,’ gaat hij verder, ‘want er zijn wolven in schaapskleren die je de verkeerde richting wijzen.’ Mijn hoofd duizelt. ‘Je kunt wel zéggen dat je voor God leeft,’ zegt Jezus, ‘maar het kan zijn dat je God nooit hebt leren kennen. En dan heb je op het verkeerde fundament gebouwd.’ Het scheelt niet veel of ik krijg er een paniekaanval van. Ik was net zo enthousiast, maar nu klinkt het weer veel te moeilijk! Waarom moet die smalle weg zo moeilijk vinden zijn? Het klinkt oneerlijk. Zou die poort niet juist breed moeten zijn? En hoe moet ik ooit weten of ik ‘m heb gevonden?

Achter in onze woonkamer is een glazen pui die twee verdiepingen hoog is. In de zomer, als de zon erop staat, kan het behoorlijk warm worden, dus dan staat de schuifdeur vaak open. Het grote nadeel is dat er allerlei insecten naar binnen kunnen vliegen. En wat er dan gebeurt is heel tragisch. Neem bijvoorbeeld een bij. De bij vliegt naar binnen, zich van geen kwaad bewust. Tot hij bij het vliegen steeds tegen een onzichtbare barrière knalt. De bij bonkt tegen het raam alsof zijn leven ervan afhangt, en vliegt ondertussen steeds hoger tegen de glazen pui, tot hij bij het plafond is. Maar ook daar is geen open lucht te bekennen. Ondertussen sta ik beneden in de kamer en denk: ‘O nee, niet weer, dat arme beest …’ Ik kijk naar de bij die vecht voor zijn leven en roep nog: ‘Hier, naar beneden, hier is de uitgang!’ Maar de bij hoort me niet, of hoort me wel maar begrijpt me natuurlijk niet.

Veel van de insecten die naar binnen vliegen eindigen helaas levenloos op de vloer. Er is maar één scenario waarin de bij de weg terug naar het leven vindt. Dat gebeurt als hij aan het einde van zijn latijn is, het niet meer voor elkaar krijgt om naar boven te vliegen, en half verdwaasd eindigt op de grond. Niet heel levend, maar zeker ook nog niet dood. Ik doe altijd een klein vreugdedansje als dat gebeurt. Ik ren dan naar de servieskast, pak een glas en een kartonnetje, en begin een kleine reddingsmissie. Daarna is de bij weer buiten, waar hij zijn reis weer in vrijheid kan vervolgen. Helaas vinden maar weinigen die weg.

Ik vraag me af of het Jezus’ bedoeling was om ons te ontmoedigen. Ik denk het niet. Ik denk eerder hij ons zo goed mogelijk voorbereidt omdat hij juist heel graag wil dat we die weg zullen vinden. Stel dat je een heel specifiek artikel zoekt in een winkel. Het helpt dan om een foto te hebben van het product zodat je precies weet of je het juiste hebt gevonden. Misschien geeft Jezus gewoon de kenmerken van de juiste richting. Gaat het je heel makkelijk af? Keep looking! Lopen er onwijs veel mensen? Keep looking! Loopt het dood? Keep looking! Breng dus vooral wat nieuwsgierigheid, creativiteit en avontuurlijkheid mee op deze weg met God richting bevrijding. Houd altijd je ogen open. Zoveel mensen als je in je leven tegenkomt, zoveel waarheden zul je horen. Lijkt het karakter van degene die je volgt niet op de goedheid, de eenvoud en de vrijheid van God? Volg dan liever iemand anders. Voelt het alsof je leven onder je voeten wegspoelt als je onder druk komt te staan? Ga dan liever op zoek naar een ander fundament. En geloof me als ik zeg dat de bij het weet als hij de juiste weg heeft gevonden.

Het verhaal van de bij is namelijk ook mijn verhaal. Een paar jaar geleden probeerde ik wanhopig een weg uit een hardnekkige burn-out te vinden. Ik strekte me uit naar de God die me moest kunnen helpen en bleef volhardend staren naar de hemel. Ik zocht verwoed naar mogelijkheden, gaf het al mijn energie en tijd. Tot ik me realiseerde dat ik het niet meer volhield. Mijn armen werden te moe, mijn nek deed pijn, mijn ziel kon het niet langer opbrengen en energie had ik nog steeds veel te weinig. Ik liet noodgedwongen los. Ik voelde dat ik viel, dat ik wegzakte, dat ik aan snelheid en hoogte verloor. Maar waar ik ervan overtuigd was dat dit het einde zou zijn, daar werd ineens een onzichtbare reddingsmissie in gang gezet. Verdwaasd keek ik om me heen naar de nieuwe realiteit waar ik me in bevond, met groen gras en een verkoelend briesje en ruimte zover ik kon kijken, het duizelde me gewoon. Het levende leven is niet te missen.

‘De weg naar God,’ zegt Parker Palmer, die het verhaal van de bij ook heeft geleefd, ‘loopt niet naar boven. De weg naar God loopt naar beneden.’ Hij heeft gelijk. Iedereen die deze weg heeft gevonden zal het je kunnen vertellen. Breed is de weg naar boven, naar regels en erkenning en controle. Velen bewandelen die weg, want zo is het ons altijd geleerd, maar hij leidt nergens heen. Smal is de weg naar beneden, waar onze wortels drinken en ons bouwwerk rust. Weinigen vinden die weg, want het gaat tegen al onze logica in, maar dát is de weg die leidt naar het volle leven. Het is de weg van overgave aan de reddingsmissie van God. Dat is waar we Hem ontmoeten. En als Hij je hoogstpersoonlijk heeft mogen redden dan zal Hij nooit tegen jou zeggen: ‘Ik heb geen idee wie je bent.’ Dat gaat over degenen die hoog boven tegen het glas geplakt zitten en zichzelf voorhouden dat ze het op eigen kracht hebben gevonden. Helaas zijn die er genoeg. Je weet inmiddels hoe je ze kunt herkennen.

Zoals ik aan het begin vertelde, gedroeg ik me vaak als een appelboom die zo veel mogelijk glanzende appels uit zijn takken probeert te persen—zich gefrustreerd afvragend wáárom het nou niet lukt. Ik wilde sneller en meer en betere vruchten. Ik strek me van nature uit naar hoger en beter. Maar Jezus kijkt naar de bron. Het zit door zijn hele preek geweven: de bron voor echte goedheid, voor echte vervulling en echte liefde is het liefdevolle, gulle en gevende karakter van God. Ik denk aan de woorden van Jezus eerder in zijn preek, dat je alleen je licht maar hoeft te láten schijnen. En daarmee is de cirkel rond. Want de weg met God begint niet alleen met ontvangen, de weg met God bestaat uit ontvangen. Als God de bron is waar de wortels drinken, als God het fundament is waarop ons huis gebouwd is, dan hoef ik dat alleen maar toe te laten. Ik láát mijn wortels drinken, ik láát mijn bouwwerk rusten, de rest gaat vanzelf.

Ik leer inmiddels steeds beter leven in een realiteit waarin Liefde leidend is. Hoe hard het soms ook stormt en hoe slecht mijn bouwwerk er door mijn geklungel soms bij staat, in de diepte merk ik verbaasd dat ik niet wankel. Als ik vastloop dan laat ik mezelf vallen en kijk ik toe hoe God mij steeds weer bevrijdt. En soms richt ik even mijn aandacht ergens anders dan op de bron, waar mijn wortels drinken, en kijk ik naar boven. Aan de takken van mijn boom hangen vruchten, hoe is dat ooit gebeurd? Dan lach ik, want ik heb er niks voor gedaan. Ik drink gewoon dankbaar en gelukkig van het water dat blijkbaar leven geeft. Ik deel zonder agenda uit van alles wat ik heb gekregen. En ik laat me verrassen door een vol en gelukkig leven. Het koninkrijk van God is hier, het is open en bereikbaar voor ons allemaal, hoe bizar is dat!

Reflectie opdracht:

• Schrijf eens op welke nieuwe dingen je de afgelopen weken hebt gezien, wat je anders hebt gedaan, en wat je van Gods realiteit hebt ervaren. Groei gaat heel geleidelijk, de vruchten worden vaak pas veel later zichtbaar, dus kijk vooral naar de kleine dingen!
• Welke omstandigheden zijn er nu in jouw leven die als wind en regen behoorlijk druk op je bouwwerk zetten? Kijk nog eens terug naar hoe de eerder geleerde dingen je wellicht op dit moment kunnen helpen om terug te vallen op het stevige fundament?
• ‘De weg naar God leidt naar beneden, niet naar boven.’ Schrijf op wat dat vandaag zou kunnen betekenen voor jou?

Bid mee, als je wilt: ‘Goede God van dat mysterieuze koninkrijk, ik kan niet anders zeggen, U bent inderdaad geweldig! Ik wil niets anders dan dat ik en iedereen om mij heen vanuit Uw goedheid leert leven en ervan gaat stralen. Ik snap dat het me iets zal kosten, dat ik eerlijk zal moeten zijn als ik terugval in oude patronen en dat ik mijn controle over het gedrag van anderen zal moeten loslaten. Maar ik beloof dat ik dat steeds opnieuw zal doen. En ik vertrouw erop dat U het mij niet moeilijker maakt dan nodig, maar dat U altijd bezig bent mij te bevrijden. Op een veilig en vruchtbaar leven dat voor altijd duurt! Amen.’

Deze tekst is gebaseerd op Mattheüs 7:13-29.