•••

Je kunt niet alles weten…… (en ook niet meten)

In het vorige artikel zijn de consequenties van het materieel wetenschappelijk denken beschreven. De overtuigen dat alles beheerst en gestuurd moet worden. Alles moet vast liggen, vrije wil bestaat niet.

Hoewel het materialistisch denken nog steeds dominant is, wordt er wel gemorreld aan de basis van dit denken.

Rond 1920 werd de kwantumfysica ontdekt en toen bleek dat de kleinste deeltjes zich niet aan de criteria voor meetbaarheid, die het materialisme bedacht had, wilden houden. Dat vormde het eerste probleem voor het materialisme.

In het verleden is er vanaf de kansel al veel gezegd over kwantumfysica. Hoewel het verleidelijk is om het wel te doen, zal ik dat nu niet doen. Het belangrijkste is dat de veronderstelde eenduidigheid en meetbaarheid niet blijkt te bestaan.

Het tweede probleem voor het materialisme ontstond rond het jaar 2000. Het materialen werd in twijfel getrokken. Het materialisme is gebaseerd op aannames. Zoals de aanname dat leven verklaard kan worden door de actie en interactie van verschillende chemicaliën. Het is ook een aanname dat bewustzijn wordt geproduceerd door neurologische activiteit binnen de hersenen en dat bewustzijn daarom stopt bij de dood van het brein. Een andere aanname is dat evolutie helemaal verklaard kan worden door willekeurige mutaties en natuurlijke selectie.

De twijfels waren er al eerder maar nu namen ze toe en werden steeds openlijker. Velen, waaronder wetenschappers en filosofen, twijfelden of het waar is dat het leven geen doel of zin heeft. Er moet toch een reden zijn? Er moet toch betekenis zijn? Je leven moet toch iets toevoegen? Je wilt toch een gevoel van betekenis hebben, een gevoel dat je leven past in een groter schema.

Liefde, ervaringen, altruïsme en emoties bleken niet verklaard te kunnen worden door het materialisme. Ook niet door het materialisme veronderstelde werking van het brein. Ook op de inmiddels duizenden verhalen en getuigenissen van verschijnselen als nabij-de-dood ervaringen, bleef en blijft het materialisme het antwoord schuldig. De verklaring, dat deze verschijnselen komen door hersenactiviteit, is niet houdbaar. Dit omdat ze juist voorkomen wanneer er geen hersenactiviteit is. Mijn vader had de dag voor zijn overlijden een dergelijke ervaring en ik denk dat velen ook mensen kennen die dat hadden of die het misschien zelf wel meegemaakt hebben. Ik heb een aantal van hen gesproken. Ze vertellen wonderbaarlijke verhalen. Er wordt tegenwoordig in artikelen en boeken meer gesproken over nabij-de-dood dan bijna-dood ervaringen. Vandaar dat ik ervoor gekozen heb om die uitdrukking ook te gebruiken.

Er zijn nieuwe denkwijzen en overtuigingen ontstaan. Nieuwe filosofieën. Bewustzijn bestaat wel! Eén van deze denkwijzen gaat ervan uit dat alles bewustzijn heeft. Niet alleen mensen maar ook dieren en planten. Sommigen denken zelfs dat alle materie, dus bijvoorbeeld ook rotsen, rivieren, de aarde en hemellichamen, bewust is. De bekende Nederlandse filosoof Baruch Spinoza geloofde al dat alles dat leeft, bewustzijn heeft. Hij geloofde dat alles God is. Dit onderscheid zich van de christelijke leer dat God in alles is.

Andere filosofieën hebben de overtuiging dat de er zelfs een kosmisch bewustzijn is. Dat ons individuele bewustzijn daar slechts in speciale situaties mee verbonden is, bijvoorbeeld in het geval van nabij-de-dood-ervaringen. Ze zijn er ook van overtuigd dat ons bewustzijn zich na de dood verenigd met het kosmisch bewustzijn. Dit lijkt sterk op hetgeen Boeddhisten en Hindoeïsten geloven.

Uiteindelijk wordt je onderdeel van ‘het al’, zoals die religies dit noemen.

Bijzonder hieraan is dat dit kosmisch bewustzijn niet zelfbewust is. Het individu verdwijnt en wordt onderdeel van het grotere geheel. Dat grotere geheel wordt wel verrijkt met de ervaringen die een individu in haar of zijn leven heeft opgedaan.

De kosmos is bewustzijn. Het materiële dat we kunnen zien en aanraken is de werkelijkheid niet. Het zijn slechts afspiegelingen van een veel grotere werkelijkheid. Waar het materialisme zegt dat alles materie is, zegt deze stroming, het idealisme, dat alles geest is: bewustzijn.

Het leven is volgens dit denken dus niet doelloos. Omdat alles bewustzijn heeft, is het dus belangrijk om respect voor iedereen en alles te hebben en daarvoor te zorgen. Respect in plaats van ongebreideld materialisme. De angst voor de dood neemt ook fors af omdat je bewustzijn, je ziel deel wordt van een kosmisch bewustzijn. Daarmee is het na de dood niet over en uit. Samen is belangrijk, we maken deel uit van een groter geheel.

De teksten die ik citeerde uit de brief aan de Colossenzen spreken ook over de kosmos. De schepping, de kruisiging en de opstanding zijn kosmische verhalen. Ze hebben betrekking op de hele kosmos. De hele brief aan de Colossenzen is hiervan doordrenkt. Lees het maar eens rustig na.

De hele kosmos is in en door Christus geschapen. Zijn dood en opstanding hebben invloed op heel de kosmos: op het zichtbare en het onzichtbare.

In het bijbelboek Genesis worden twee scheppingsverhalen verteld. Beide passend in de kennis van de schrijvers over de kosmologie op dat moment. Een platte aarde met een hemelkoepel waar hemellichamen tegenaan geplakt waren. Geschapen in zes Goddelijke dagen.

In de tijd dat de brief aan de Colossenzen werd geschreven, was er, met name ingegeven door Griekse wijsgeren, het besef dat de kosmos groter is dan de aarde.

Vandaag de dag is er het inzicht zo dat de kosmos is ontstaan door de oerknal. Een kosmos die onvoorstelbaar groot is, waar er voortdurend nieuwe ontdekkingen worden gedaan over kosmische structuren. Ontdekkingen die het bestaande denken over die structuren steeds weer overhoopgooien. Een kosmos die zich met steeds hogere snelheden uitbreidt.

Wat je nu precies gelooft over de wijze van ontstaan van de schepping; in alle gevallen moet iemand de start hebben gegeven. Wij weten wie dat is, dat is Christus. Veel wetenschappers draaien zich in door henzelf gecreëerde antireligieuze bochten om maar te bewijzen dat dit niet zo is.

Onlangs is op Netflix de Science Fiction-serie ‘the 3 body problem’, het drie lichamen probleem, gebaseerd op de drie boeken van de Chinese schrijver Cixin Liu, verschenen.

Het eerste deel begint met een waarheidsgetrouwe beschrijving van de Chinese culturele revolutie. Wetenschappers werden, in die tijd, vervolgd omdat ze inzichten verkondigden die tegen de officiële staatsdoctrine ingingen. Zo wordt in de serie een wetenschapper publiekelijk doodgeslagen omdat hij de ‘big bang’, de oerknal, onderwijst. De aanklacht luidt dat door deze leer het bestaan van God feitelijk wordt erkend. De officiële leer ontkende in die tijd het bestaan van God. Bijzonder genoeg was er het besef, dat wanneer er een oerknal geweest zou zijn dat God die veroorzaakt moest hebben.

De overtuiging dat alles dat bestaat de oorsprong vindt in God is een heerlijke boodschap. Zelfs bij verzet tegen godsdienst kom je tot die constatering. Het volgende artikel gaat over het geweldig perspectief dat de hele kosmos in Christus is verzoend en wat dit vandaag betekend.