Mijn eerste weekend weg met tieners van de kerk was een bijzonder regenachtig survivalweekend in de Biesbosch. Ik was ‘s morgens uitgegleden de plomp in en liep de rest van het weekend rond in mijn knalgele Mickey Mouse joggingpak, dat ik als pyjama mee had en het enige droge kledingstuk was dat ik nog bij me had. Combineer het beeld met rubberlaarzen en een te grote geleende regenjas: ik was nat, vies, moe en liep voor gek. En – ik genoot. Ik had een brede grijns op mijn gezicht die niet meer verdween.
Dat was niet bepaald wat je van me zou verwachten. Ik was een broodmagere dertienjarige die veel liever boeken las dan buiten speelde en niet aan sport deed. Vies worden was niet bepaald mijn hobby, ik had geen conditie, geen outdoor- of kampeerervaring. Ik werd gepest op school en was mee met een groep die ik nog nauwelijks kende. Ik was een nerveuze stresskip: snel van slag, snel in paniek, snel bang dat iets me nooit zou gaan lukken.
Dat weekend ontdekte ik iets in mezelf dat ik daarvoor niet kende. Dat ik het mentaal langer kon volhouden dan sommige anderen die fysiek veel sterker waren. Dat ik de humor zag van dit zelfgekozen weekend vol sjouwen door de bagger. Dat ik anderen kon helpen door ze moed in te praten of wat gewicht over te nemen. Dat ik niet bang was in mijn zelfgemaakte tentje van een stuk touw en een stuk plastic, maar intens genoot van de nachtgeluiden in het donker en het tikken van de regen op het plastic.
Aan het eind van het weekend kreeg iedereen een kaartje met een tekst van de leiding. Op het mijne stond: ‘Jouw ALTIJD positieve houding – nat of droog! – is een voorbeeld voor allen.’ Dat waren woorden die ik nooit op mezelf zou betrekken!
Fast forward naar nu. Toen mijn zoon vorige week met school op survival ging, verwachtte ik dat dat een positieve, verbindende ervaring zou zijn, zoals ik die meermalen had gehad in mijn tienertijd. Dat viel tegen. ‘Het was niet verschrikkelijk maar het was ook nooit echt leuk,’ was zijn samenvatting. Jammer!
Ik herinnerde me toen weer dat een survival-ervaring niet alleen maar het beste in je naar boven haalt. Er zijn momenten dat je er helemaal doorheen zit en je juist niet bepaalt je beste kant laat zien. Maar er zijn ook momenten dat je een ander helpt, iemand moed in praat en je je angst of weerstand overwint. Wat is het dan krachtig – magisch – als iemand daar woorden aan geeft en je toejuicht!
Woorden zijn magisch: ze kunnen een stroom van levend water aanboren in een mensenhart. Wanneer we de goede, God-gegeven eigenschappen in iemand herkennen én benoemen, geven we die eigenschappen de kans om te gaan groeien en tot bloei te komen.
Goed beschouwd heeft de puberteit best veel overeenkomsten met een survivalweekend. De verwarringen, de veranderingen, de vermoeidheid, de keuzes, de groepsdruk of prestatiedruk, het zoeken naar de juiste weg, het zoeken naar of zomaar tegenkomen van de eigen grens… Soms haalt het het slechtste in een puber naar boven, en soms zie je ineens de mooie, unieke volwassene die hij of zij aan het worden is. Het is een rommelige, onzekere tijd van ‘wachten op het openbaar worden van de zonen en dochters van God’. En het is juist daarom een heel belangrijke tijd om je bewust te zijn van de magie van woorden. Wat zien we in hen? Wat zeggen we tegen hen? De negativiteit over tieners begint zelfs al daarvoor: ‘Wacht maar tot ze in de puberteit komen, dan zijn ze niet zo leuk meer.’ We zeggen het zonder blikken of blozen waar ze bij staan… o, de magische, kleinerende kracht van een oordeel…
Of… benoemen we hun talenten, hun mogelijkheden, hun kracht? Benoem je het als je tiener onverwacht wijs uit de hoek komt? Als hij voor iemand opkomt in de groep. Als zij iemand helpt met huiswerk. Als ze toch gaat sporten ook al regent het pijpenstelen. Als de klusjes toch gedaan worden, al is het met een lang gezicht. Geef woorden aan het goede dat je ziet! Daar gaat een magische kracht van uit, die je tiener helpt groeien naar het beeld van God, het beeld dat God zelf in hem of haar gelegd heeft.
Eind oktober gaat Xperience op Outdoor naar de Ardennen. Ik weet het programma niet, maar het zal ongetwijfeld een bijzonder weekend van diepte- en hoogtepunten zijn. Degenen die het programma hebben bedacht en voorbereid, zijn laaiend enthousiast. Bidt u mee dat het een weekend mag zijn waarin zichtbaar wordt én benoemd wordt wat God voor moois in onze tieners heeft gelegd?
O, en als je een tiener bent of kent die zich nog niet opgegeven heeft: het kán nog, tot 15 oktober, via deze link: www.outdoorxperience.eu. Doen!
Ik ben het bewijs dat je geen sterk of sportief type hoeft te zijn om een fantastische ervaring te hebben. En de bonus: met de juiste magische woorden kan een modderig weekend zomaar een leven veranderen.