•••

Het verschil tussen geven en betalen kennen we allemaal: ‘geven’ is vrijwillig en ‘betalen’ is (voldoen aan) een verplichting. Geen misverstand mogelijk, zou je denken. Toch heb ik uitspraken gehoord waarbij dit schijnbaar heldere verschil, toch onduidelijk bleek te kunnen worden. Tekenend vond ik een gesprek met een vriendin. Ze was erachter gekomen dat ze een poosje per ongeluk meer dan een tiende van haar inkomsten aan giften had gegeven. Dat verrekende ze vervolgens met de maandbedragen die ze nu gaf, zodat het te veel betaalde (… eh, ze bedoelde ongetwijfeld ‘overgemaakte’…) bedrag vereffend werd.

Dit denken staat volgens mij ver af van hoe het oorspronkelijk bedoeld is. In Exodus wordt het volk Israël gevraagd om vrijwillig geschenken te geven om een heiligdom te maken. Ieder die dat wilde, deed dat en de opbrengst was veel meer dan nodig was! Het volk moest zelfs worden opgeroepen te stoppen met geven. Enthousiasme en betrokkenheid waren meer dan voldoende om aan de behoefte te voldoen.

Toen ik als twintiger zelf een jong gezin met kinderen had, begon het bij mij te kriebelen. Het leek me mooi om giften te geven! Ik rekende uit wat we konden missen en kwam uit op een paar tientjes (in guldens!). Ik besloot genoegen te nemen met het weggeven van wat we per maand verantwoord konden missen. Daarbij sterkte ik me met de tekst dat God de blijmoedige gever – en dus niet persé de grote gever – liefheeft (2 Korintiërs 9:7).

De actie van maandelijks kijken wat we over hielden na alle verplichte uitgaven, maakte me ervan bewust dat we meer hadden dan we nodig hadden! Dat stemde me dankbaar. Het overmaken van de weliswaar bescheiden bedragen, gaf een gevoel van voldoening. Wat begon met een paar tientjes, groeide gestaag totdat we op ruimschoots een tiende van ons netto-inkomen zaten!

Dit is niet bedoeld als financieel succesverhaal! Momenteel geef ik veel minder. Niet omdat ik het financieel zwaarder heb, maar omdat ik na mijn scheiding en daaropvolgende verhuizing, radicaal moest resetten. Alles is anders geworden. Wat hetzelfde is gebleven, is dat ik me niet verplicht voel om ‘betalingen’ te doen aan goede doelen. God heeft mijn geld niet nodig! Wél verlang ik er erg naar om opnieuw geraakt te worden en van harte aan iets bij te dragen.

In Mattheus 23:23 wijst Jezus de farizeeërs scherp terecht omdat ze tot in de kleinste details de tienden afwogen (zelfs van de kruiden munt, dille en komijn), maar de niet meetbare waarden als recht, barmhartigheid en trouw aan de wilgen hingen. Men was het doel volledig voorbijgeschoten, ten koste van het enthousiasme en de betrokkenheid die een weegschaal voorheen totaal overbodig maakten.

Dan toch nog een keer de vraag: Geef jij giften of betaal je tienden?