Samenvatting

In de adventstijd kijken we naar het grote verhaal van God dat één belofte ademt: Het komt goed. Niet als goedkoop optimisme, maar als een hoopvolle werkelijkheid die zichtbaar wordt in mensen die God vertrouwen en met Hem meebewegen. In dit verhaal ligt de focus op wat er vanbinnen, in ons hart, gebeurt wanneer God zegt dat het goed komt.

Jezus spreekt in de Bergrede tot mensen die leven onder economische onzekerheid, politieke druk en dagelijkse zorgen over overleven. Ze komen allemaal ergens vandaan: uit verhalen, systemen en ervaringen die hen gevormd hebben. Jezus ziet dat hun harten worden opgeslokt door zorgen. Het Griekse woord merimnaō laat zien dat zorgen het hart verdelen en alle kanten op trekken. Als Jezus zegt: “Maak je geen zorgen”, gaat het dus niet over gedrag, maar over een innerlijk conflict. Het hart wil wat het hart wil.

Ons hart wordt gedreven door vier goede basisverlangens – de vier V’s: verbinding, vervulling, vrijheid en veiligheid. Deze verlangens kleuren vrijwel al ons denken en handelen. Ze zijn goed, omdat ze iets weerspiegelen van wie God is: God is relatie, roept ons tot betekenis, zet ons vrij en is onze toevlucht. Daarom gaan zoveel aanbiddingsliederen precies over deze verlangens.

Maar we komen allemaal ergens vandaan. In een gebroken wereld raken deze goede verlangens misvormd. Verbinding wordt afhankelijkheid, vervulling wordt prestatiedruk, vrijheid wordt autonomie zonder liefde en veiligheid wordt controle. Dan raakt het hart verdeeld, onrustig en uitgeput. Zo’n hart zingt niet meer vanuit vertrouwen, maar vanuit overleven.

Dat zien we scherp terug in het verhaal van drie koningen in 2 Koningen 3. Gedreven door misvormde verlangens trekken zij zeven dagen door de woestijn zonder God te raadplegen, tot het water op is. In hun dorre dal komt Elisa met een verrassend woord van God: Graaf kuilen. Geen regen, geen wind – maar wél water, zodra er ruimte wordt gemaakt.

De boodschap is helder: God vult niet wat wij krampachtig proberen te vullen, maar wat wij durven openleggen. Water komt waar kuilen worden gegraven. Zo nodigt God ons uit om ruimte te maken op de plekken waar ons hart dor, moe of verdeeld is.

Jezus zegt daarom: Zoek eerst het koninkrijk van God. Dat is de plek waar we echt horen. Niet waar we vandaan komen, maar waar we thuis mogen komen. Want het koninkrijk is geen voortzetting van gebroken systemen, maar Gods nieuwe verhaal. Wie ruimte maakt voor dat verhaal, ontdekt dat het hart weer één wordt. En waar het hart één is, kan het water stromen. Het komt goed – omdat God vult waar wij ruimte maken.

 

Gespreksvragen:

1. Welke van de vier verlangens (verbinding, vervulling, vrijheid, veiligheid) herken jij het meest in je eigen leven? Waar merk je dat dit verlangen misschien is gaan “overleven” in plaats van leven?

2. Wat zou het voor jou betekenen om ‘een kuil te graven’? Waar zou jij bewust ruimte kunnen maken voor wat God wil geven, in plaats van het zelf te proberen op te vullen?

3. Jezus zegt: “Zoek eerst het koninkrijk.” Wat betekent dat concreet voor jou in het verhaal waar jij vandaan komt – je familie, opvoeding of patronen die je hebt meegekregen?