•••

Een aantal jaar geleden heb ik aan de Rutgers University in New Jersey een opleiding gevolgd over wat er geloofd wordt over de ziel (Soul Beliefs). Het videogedeelte van de opleiding bestond uit online meekijken in de collegezaal. Het was een divers gezelschap in die zaal. Er waren studenten van alle geloofsovertuigingen alsook atheïsten aanwezig. Letterlijk iedereen bleek te geloven in een eindbeoordeling van het leven. Over de manier waarop dat zal gebeuren, waren er verschillende opvattingen. De aanwezige Boeddhisten en Hindoes geloofden dat de beoordeling bepaalt hoe je gereïncarneerd zal worden. De Christenen en Moslims in de zaal geloofden dat de beoordeling zal leiden tot hemel of hel.  Anderen hadden weer andere opvattingen.

In het verleden ben ik voor mijn werk regelmatig in India geweest. Op subtiele wijze werd ik daar geconfronteerd met het kastenstelsel. Sommige mensen bleken een wel heel groot respect voor anderen aan de dag te leggen. Minder subtiel was het, toen ik een jonge vrouw zag die een veel oudere man fors de les las. De man accepteerde het zonder enig verweer.

Het kastenstelsel en reïncarnatie zijn nauw met elkaar verbonden. Hoe je leeft en geleefd hebt in eerdere levens, bepaalt je karma. Oftewel hoeveel je lijdt of zult lijden. Je wordt ook veronderstelt te lijden. Als je behoort tot een lagere kaste heb je dat aan jezelf te danken. Anderen vinden dat daarom niet hun probleem. Het is immers rechtvaardig. Hoewel het kastenstelsel inmiddels is verboden, lijkt het onuitroeibaar.

Het echte probleem van karma is dat karma niet te veranderen is. De hoogste vorm van ‘eigen schuld, dikke bult’. Pas als de totale karmische schuld betaald is, kun je ontsnappen uit het ‘rad van leven’. Het is een open vraag of dat ooit iemand lukt.

Veel christenen hebben moeite met het idee van zonde. Ze voelen zich aangetrokken tot het begrip karma. Enerzijds begrijpelijk want in de kerkhistorie zijn de meest afgrijselijke voorstellingen van zonden en hel gemaakt. Anderzijds totaal onbegrijpelijk. Eigenlijk is zonde goed nieuws! Jezus leerde dat zonden te vergeven zijn, karma kan per definitie niet vergeven worden. Zonden worden weggedaan door Gods genade. Bij karma is er geen genade alleen gerechtigheid. Jezus heeft duidelijk gezegd dat het doel van iedereen is om God, je naaste en jezelf lief te hebben. Als je dat om enige reden niet doet, zondig je ofwel je mist je doel. Die zonde blijft niet plakken die is al vergeven.

Jezus wijst het idee van karma rigoureus af. In Lukas (13:1-5) vragen de discipelen aan Jezus of een man die blindgeboren gezondigd heeft, of zijn ouders. Jezus antwoordt: “Noch deze heeft gezondigd noch zijn ouders.” Helaas leven veel christenen met het beeld van een rechtvaardige God die aan het einde van je leven afrekening houdt. Wij mogen geloven in liefdevolle God die al afgerekend heeft met de zonde. Paulus zegt duidelijk dat als het van ons afhankelijk zou zijn dat het niet best zou aflopen maar dat door Jezus alles goed gemaakt en hersteld is. Zonde wordt vergeven, karma kan niet vergeven worden. Zonde, dat is toch zo gek nog niet!